Rozpoczynamy nowy cykl na na naszym blogu, który ma na celu przedstawienie historii ornamentyki. W kolejnych wpisach będziemy prezentowali oraz omawiali ornamenty, które pojawiały się w sztuce.
Człowiek niemal od początków swojego istnienia ozdabiał rzeczy, które go otaczały. Początkowo ornamentyka miała formę geometryczną, z czasem nastąpiło przekształcenie tych prostych motywów w coraz bardziej skomplikowane formy.
Historia ornamentu – wprowadzenie
Ornament to pojedynczy, powtarzany motyw bądź też pewien zespół elementów, który jest ze sobą połączony w pewną całość. Ornamenty można odnaleźć w architekturze, malarstwie, rzeźbie czy rzemiośle artystycznym. Zdobienia te mogą występować w formie ciągłych pasów, pokrywać wydzielone powierzchnie lub pokrywać przedmiot całkowicie.
Plecionka.
Przykład użycia ornamentu okuciowego. Kaplica Boimów we Lwowie
W księdze z Kells inicjały wypełniane były różnymi ornamentami.
Spośród rodzajów ornamentów można wymienić trzy główne nurty: ornamenty geometryczne (np. meander), roślinne (np. wić roślinna) oraz zwierzęce (np. bukranion).
Meander.
Wić roślinna.
Bukranion
Najczęściej ornament powstaje przez stylizację istniejącej realnie rzeczy. Dzięki takiemu zabiegowi powstaje uproszczony znak, który jest najczęściej ułożony jeden za drugim, przez co traci swój indywidualny charakter i tworzy dekoracyjny pas. Poza wspomnianym już sposobem stylizowania realnych rzeczy, istnieje jeszcze inny sposób, a mianowicie łączenie ze sobą różnych elementów. Dzięki takim zabiegom powstała np. groteska.
Groteska
Ornament w przeciwieństwie do pojedynczych elementów zdobniczych, takich jak np. kartusz, może składać się z wielu drobnych elementów. Wśród motywów ornamentalnych można znaleźć postacie ludzkie, fragmenty architektoniczne, pismo kaligraficzne, znaki, symbole czy przedmioty.
Dzięki ornamentom można w przybliżeniu zadatować dzieło sztuki i stwierdzić kiedy powstało. Jednakże niektóre ornamenty antyczne pojawiały się w późniejszym czasie w nieco zmienionej formie, np. w renesansie, klasycyzmie czy stylach historyzujących.
