Malarstwo jest jedną z dziedzin sztuk plastycznych, w której istotę stanowi posługiwanie się linią i barwą (lub wyłącznie plamą barwną) w celu osiągnięcia efektu ostatecznego, jakim jet obraz. Znane ludzkości od zarania dziejów we wszystkich kręgach kulturowych służyło na przestrzeni wieków rozmaitym celom, a ze względu na bogactwo tematów, metod technicznych oraz rozwiązań formalnych – oddziaływało także szeroko na inne dziedziny sztuki, takie jak: grafika, rzeźba, czy rzemiosło artystyczne.
Podział malarstwa
W zależności od przeznaczenia i skali wielkości możemy rozróżnić malarstwo MONUMENTALNE lub DEKORACYJNE (w architekturze – ścienne , sklepienne oraz plafonowe); SZTALUGOWE (obrazy o charakterze przenośnym, np. TABLICOWE – gdy podobrazie stanowi deska); KSIĄŻKOWE (iluminacje); MINIATUROWE (charakteryzuje się małym formatem i precyzyjną techniką). Biorąc pod uwagę temat i treść malarstwo możemy podzielić na PRZEDSTAWIAJĄCE (religijne, mitologiczne, historyczne, batalistyczne, rodzajowe, krajobrazowe, animalistyczne, martwa natura, portret, akt, weduta, wnętrze) oraz ABSTRAKCYJNE. Kolejnym ważnym kryterium podziału są techniki malarskie, takie jak: olej, akwarela, tempera, gwasz, pastel, enkaustyka, fresk, all secco, mozaika, witraż, sgraffito, a także wprowadzone przez współczesnych artystów: assemblage, collage, emballage, mechanofaktura, strukturalizm. Przystąpmy do krótkiego omówienia wymienionych powyżej technik.
Technika olejna – głównym spoiwem jest olej lniany (rzadziej makowy lub inny). Za podłoże malarskie służą najczęściej drewno, płótno, blacha (rzadziej papier lub pergamin). Farbę nakładać można na płótno pędzlami lub szpachlami na sposób warstwowy (na zaprawę kładzie się podmalówkę z farb szybkoschnących a na nią wielowarstwowy nakład barwny) lub alla prima – polegający na kładzeniu farby od razu na zaprawie. Dawniej stosowano także przezroczyste warstwy wykończeniowe (werniks). Technika olejna jest trwała, łatwo uzyskać w niej nasycone barwy.
Gwasz – jest to nieprzezroczysta farba wodna (spoiwem jest guma arabska). Po wyschnięciu gwasz lekko jaśnieje, co daje efekt zbliżony do pasteli. Za podłoże służy papier barwny lub biały. Technika ta stosowana była w Europie od Średniowiecza (iluminacja).
Akwarela - technika posługująca się farbami wodnymi (o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie), kładzionymi najczęściej na papierze tworząc cienką [przezroczystą warstwę. Technika ta wymaga dużej precyzji ze względu na trudność w dokonywaniu poprawek.
Pastel – farba uformowana w cienkie, miękkie pałeczki z pigmentów, kredy, gipsu i małej ilości spoiwa. Technika malarska posługująca się tymi farbami ma charakter pośredni pomiędzy rysunkiem a malarstwem. Podobraziem najczęściej jest papier, płótno lub karton. Obrazy wykonane pastelami mają jasne, delikatne kolory, które miękko się przenikają.
Enkaustyka – antyczna technika malarska, w której spoiwem jest wosk pszczeli. Pigmenty z woskiem nakładano na gorąco woskiem. Farby enkaustyczne mają trwałą barwę, źle wpływa na nie jednak zbyt wysoka temperatura. Stosowana w Egipcie w I i II wieku naszej ery oraz Grecji i Rzymie, zarzucona prawie całkowicie w Średniowieczu. Cdn.
