Porcelana zajmuje najwyższe miejsce wśród wyrobów ceramicznych. Otrzymujemy ją poprzez wypalanie w temperaturze 900 stopni Celsjusza mieszaniny białej kaolinowej glinki ze skaleniem, krzemionką oraz dodatkiem wody. Masa owa odznacza się dużą plastycznością. Wypaloną porcelanę pokrytą glazurą, wypala się ponownie w 1400-stu stopniach Celsjusza – sprawiając, że przechodzi ona w stan szkliwmy łącząc się z porcelanową masą na stałe. Końcowy produkt różni się od innych wyrobów ceramicznych cienkimi ściankami, które nie tylko „prześwitują” ale i wydają specyficzny dźwięk przy uderzeniu.
Manufaktura w Meissen
Porcelanę wynaleźli Chińczycy, produkując ją co najmniej od VII wieku naszej ery. Europejczykom znana jest od połowy XVII wieku, kiedy to zaczęto ją sprowadzać na nasz kontynent, próbując jednocześnie bezskutecznie rozwikłać sekret jej wytwarzania. Udało się to dopiero na początku XVIII wieku Johannowi Friedrichowi Bottegerowi – nadwornemu alchemikowi Augusta II Mocnego. Bottger, w pilnie strzeżonym miejscu, odseparowany od świata zewnętrznego, prowadził badania mające doprowadzić do wynalezienia złota – ewentualna porażka miała być ukarana śmiercią przez powieszenie. Mimo, że alchemik nie odkrył sposobu pozyskiwania cennego kruszcu,doprowadził do innego niesamowitego odkrycia na zawsze zmieniając bieg historii. W roku 1708 wynalazł rodzaj kamionki, by niedługo potem uzyskać pierwszą porcelanę na terenie Europy, a w roku 1710 doprowadzić do uruchomienia pierwszej europejskiej wytwórni porcelany w Miśni (Meissen) pod nazwą Królewskiej Manufaktury Porcelany. Sposób pozyskiwania cennej masy miał pozostać tajemnicą, Bottger oraz jego pracownicy byli pilnie strzeżeni – jednak w roku 1717 jeden ze współpracowników uciekł do Wiednia.
Typy zdobień miśnieńskich
Porcelanę miśnieńską cechował bardzo wysoki poziom wykonania, zarówno pod względem technicznym, jak i artystycznym. Naczynia zdobione były scenkami rodzajowymi (wpływy orientalne) oraz kwiatami indiańskimi. Popularne były wzory z tzw. „żółtym lwem”. Często spotykane były również kwiaty europejskie (tzw. deutsche Blumen) oraz kobaltowy wzór cebulowy (zwiebelmuster). Ogromny rozgłos zyskał królewski serwis „z czerwonym smokiem” rozpoczynając na szeroką skalę produkcję serwisów z innymi kolorami smoków (czerwony był zarezerwowany wyłącznie dla dworu). Jednak za najsłynniejsze z serwisów miśnieńskich uznaje się: serwis należący do Aleksandra Józefa Sułkowskiego (pierwszego ministra króla Augusta II Mocnego) oraz należący do naczelnego dyrektora manufaktury w Miśni Henryka Bruhla (tzw. serwis Łabędzi, przeznaczony dla sto osób, liczył łącznie 2200 elementów). Manufaktura porcelany w Meissen funkcjonuje do dziś – w znajdującej się tam ekspozycji muzealnej można obejrzeć kolejne etapy rozwoju artystycznego na przestrzeni wieków.