Krytyk Louis Vauxcelles pojawił się na naszym blogu w odniesieniu do fowizmu, gdy podczas jednej z wystaw krzyknął: Donatello parmi les Fauves! Podobnie widząc pejzaże Georges’a Braque’a miał opisać je przy użyciu wyrazu: cubus czyli sześcian.

Pablo Picasso, prekursor kubizmu i jeden z najbardziej znanych artystów w dziejach świata
Właściwy kubizm powstał około 1909 roku we Francji, aczkolwiek wątki kubistyczne były widoczne już wcześniej – mniej więcej od 1906 roku. Gdy malarze odrzucili perspektywę i przestrzeń, a wszystkie bryły uwypuklono i zgeometryzowano. Ta ostatnia cecha – geometryzacja postępowała i jest najistotniejszą dla tego nurtu. Najwybitniejszymi przedstawicielami tegoż gatunku byli Pablo Picasso i Georges Braque.

Georges Braque - drugi po Picasso, najbardziej znany z kubistów
Kubizm rozwijał się w trzech etapach. Pierwszy z nich rozpoczął się w 1906 roku i zakończył mniej więcej trzy lata później. Określa się go mianem prekubizmu, artyści tworzący w jego ramach odrzucili wtedy perspektywę i przestrzeń atmosferyczną. Rozpoczęli geometryzację brył, a co za tym idzie – wydobyciu struktury podziału bryły przy jednoczesnym tłumieniu koloru. Drugi etap, zwany analitycznym, rozpoczął się około 1909 roku i trwał kolejne trzy lata. Forma bryły została zmieniona, co doprowadziło do dekompozycji tak, aby poszczególne formy na siebie nachodziły i tworzyły wrażenie widzianych z wielu stron. Obraz tworzy wrażenie rozbitego na poszególne drobne części.

Braque – Portugalczyk
Trzeci etap nastąpił po 1912 roku i trwał około roku. Nazwano go syntetycznym, był on niejako uporządkowaniem i powrotem do pierwszego etapu. W etapie trzecim podkreślono konstrukcję całego obrazu a nie pojedynczego przedmiotu, którego dotyczył obraz. Nazwa jest ściśle związana z techniką, mianowicie z techniką kolażu. Polegała ona na użyciu różnych materiałów (przykładowo słomy, fragmentów gazet) i przyklejanie ich do obrazu. Pierwszym dziełem stworzonym w ten sposób była Martwa natura z plecionym krzesłem Pabla Picassa z 1911 roku. W obraz ten autor wkleił fragment oparcia plecionego krzesła. W tej fazie używano także mocnej, wyrazistej barwy.

Picasso - Martwa natura z plecionym krzesłem
Przedstawiciele kubizmu ukazywali rzeczywistość w taki sposób, by oglądający mógł dokładnie zanalizować obiekt. Ich dzieła dzięki deformacjom szokowały, ale i zmuszały do refleksji dając natchnienie kolejnym grupom artystycznym – konstruktywistom, futurystom czy ekspresjonistom.

Picasso – Guernica